قصایدسعدی

قصیدهٔ شمارهٔ ۳۵ – در تنبیه و موعظه

ان هوی النفس یقد العقال

لایتهدی و یعی ما یقال

خاک من و تست که باد شمال

می‌بردش سوی یمین و شمال

ما لک فی‌الخیمه مستلقیا

وانتهض القوم و شدوا الرحال

عمر به افسوس برفت آنچه رفت

دیگرش از دست مده بر محال

قد و عرالمسلک یا ذاالفتی

افلح من هیاء زاد المل

بس که در آغوش لحد بگذرد

بر من و تو روز و شب و ماه و سال

لاتک تغتر بمعموره

یعقبها الهدم او الانتقال

گر به مثل جام جمست آدمی

سنگ اجل بشکندش چون سفال

لو کشف التربه عن بدرهم

لم یر الاکدقیق الهلال

بس که درین خاک ممزق شدست

پیکر خوبان بدیع الجمال

واندرس الرسم بطول الزمان

وانتخر العظم بمراللیال

ای که درونت به گنه تیره شد

ترسمت آیینه نگیرد صقال

مالک تعصی و منادی القبول

من قبل الحق ینادی تعال؟

زندهٔ دل مرده ندانی که کیست؟

آنکه ندارد به خدای اشتغال

عز کریم احد لایزول

جل قدیم صمد لایزال

پادشهان بر در تعظیم او

دست برآورده به حکم سؤال

کم حزن فی بلد بلقع

من علیها بسحاب ثقال

بار خدایی که درون صدف

در کند از قطرهٔ آب زلال

ان نطق العارف فی وصفه

یعجز عن شان عدیم المثال

کار مگس نیست درین ره پرید

بلکه بسوزد پر عنقا و بال

کم فطن بادر مستفهما

عاد وقد کل لسان المقال

فهم بسی رفت و نبودش طریق

وهم بسی گشت و نماندش مجال

لودنت الفکره من حجبه

لاحترقت من سبحات الجلال

بر دل عشاق جمالش خوشست

تلخی هجران به امید وصال

اصبح من غایه الطافه

یجترم العبد و یبقی النوال

بنده دگر بر که کند اعتماد

گر نکند بر کرم ذوالجلال

ان مقالی حکم فاعتبر

موعظه تسمع صم الجبال

هر که به گفتار نصیحت کنان

گوش ندارد بخورد گوشمال

بادیه المحشر واد عمیق

تمتحن النفس و تمضی الجمال

گر قدمت هست چو مردان برو

ور عملت نیست چو سعدی بنال

رب اعنی و اقل عثرتی

انت رجائی و علیک اتکال

سعدی

ابومحمد مُصلِح‌الدین بن عَبدُالله نامور به سعدی شیرازی و مشرف الدین (۵۸۵ یا ۶۰۶ – ۶۹۱ هجری قمری، برابر با: ۵۶۸ یا ۵۸۸ - ۶۷۱ هجری شمسی) شاعر و نویسندهٔ پارسی‌گوی ایرانی است. آوازهٔ او بیشتر به خاطر نظم و نثر آهنگین، گیرا و قوی اوست. جایگاهش نزد اهل ادب تا بدان‌جاست که به وی لقب استاد سخن و شیخ اجل داده‌اند. آثار معروفش کتاب گلستان در نثر و بوستان در بحر متقارب و نیز غزلیات و دیوان اشعار اوست که به این سه اثر کلیات سعدی می‌گویند.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا