شیرین- عباس کیارستمی

شیرین عنوان فیلمی ایرانی ساخته عباس کیارستمی است که در سال ۱۳۸۷ خورشیدی (۲۰۰۸ میلادی) تولید شد. فیلم تصویرگر نگاه ۱۱۳ بازیگر زن، بدون هیچ سخنی به دوربین فیلمبرداری است، در حالی که صداهایی از قرائت منظومه خسرو و شیرین نظامی گنجوی به گوش می‌رسد.
همه بازیگران فیلم به جز ژولیت بینوش، ایرانی و همگی از هنرپیشگان حرفه‌ای سینما هستند. در فیلم شیرین زنان هنرپیشه تک تک در برابر دوربین ظاهر شده و نگاه‌ها و واکنش‌های خود را به نمایش گذاشته‌اند.

فیلم شیرین یک رویداد سینمایی و تصویری است. یک فیلم که براساس واکنش صورت‌ها شکل می‌گیرد. شاید بعضی‌ها مانند «اندرو پولور» منتقد روزنامه گاردین چنین اعتقادی نداشته باشند؛ «واقعاً ناراحت کننده است که در سالن سینما بنشینی و واکنش عده‌یی دیگر از تماشاگران سینما را روی پرده تماشا کنی.» کلوزآپ‌های ساده از صورت‌های کسانی که دارند فیلمی ‌را تماشا می‌کنند. همه تماشاگران زن‌اند و فیلمی ‌که دارند تماشا می‌کنند داستان خسرو و شیرین است؛ یک داستان عاشقانه نیمه اسطوره‌یی ایرانی با درون مایه از خودگذشتگی زنانه. مشقت‌های شیرین سیل اشک را بر دیدگان تماشاگران فیلم جاری می‌سازد و صحنه‌های دیگر چون گاز گرفتن لب‌ها، بازی با روسری و توجه محض، همگی بیانگر روایت کلامی ‌فرعی دیگرند.
داستان عامیانه، قدری از کسالت فیلم می‌کاهد و جنبه‌های بصری، ظرافت‌هایی دارند که به چشم نمی‌آیند مثل چهره‌های ترسناکی که در صندلی‌های ردیف‌های عقب نشسته اند. البته اینکه منظور او از این چهره‌های ترسناک آیا مردان غایب و حاضر فیلم است که در پشت صحنه ناظران این تحولات هستند، باز هم برداشت این منتقد است. اکنون که این روزها فیلم «شیرین» را در هر کوی و برزنی می‌توانیم پیدا کنیم فرصتی است تا هم این نقدها را با هم مرور کنیم و هم نظر کارگردانش را بدانیم؛ حرف‌هایی که کیارستمی ‌در این نمایش فیلم گفته و در این روزها بارها شنیده شده است. به یاد داشته باشیم کیارستمی ‌برای ساخت این فیلم که آن را یکی از سخت‌ترین تجربه‌هایش می‌داند دو سال زحمت کشیده و پنج ماه صرف تدوین این فیلم شده است.

عباس کیارستمی درباره این فیلم می‌گوید: «شیرین» نوعی دهن کجی بود به سینمایی که می‌خواهد همه چیز را نشان دهد و این فیلم اتفاقی است برای خود من. هر کارگردانی می‌گوید که آخرین فیلم من بهترین فیلم من است. شیرین فیلم آخر من است و از آن جلو‌تر نمی‌روم.» او در مصاحبه‌ای دیگر می‌گوید: «شیرین» برای من درست مثل این است که از سوراخ کلید چهره زن همسایه را در تأثر دیده‌ام. لحظاتی در این فیلم است که اگر یکبار دیده شود شاید قابل درک نباشد.
کیارستمی‌درباره چگونگی گرفتن این حس‌ها از بازیگران فیلم می‌گوید، برای ساخت شیرین، فیلمنامه‌یی در دست نبوده و بازیگران فیلم تنها شش دقیقه به کاغذ سفیدی نگاه کرده و فیلم ذهنی خود را که نشانه قدرت بازیگری آن‌ها است در مقابل دوربین ساخته‌اند. این فیلم لحظاتی از خصوصی‌ترین احساسات بازیگران زن سینمای ایران است.

منبع: کافه سینما